Fred Stein. Sommige van zijn foto’s ken je misschien al, de fotograaf zelf waarschijnlijk niet. Wie is de man achter het werk? Dat wordt duidelijk in deze tentoonstelling van bijna tweehonderd van zijn foto’s.

Zeg Albert Einstein en velen zien een beeld in zwartwit voor zich. Grote kans dat het de foto is die Fred Stein van de grote geleerde maakte. Stein was halverwege de 20e eeuw een van de vroege meesters van de sociaal-documentaire fotografie, een pionier met de kleinbeeldcamera én een van de belangrijke portretfotografen van zijn tijd. Hij maakte honderden portretten van beroemde tijdgenoten zoals Einstein, Hannah Arendt en Marc Chagall. Na zijn dood raakte zijn werk in de vergetelheid maar recent staat het weer in de belangstelling. Het is nu voor het eerst in Nederland te zien.

Ballingschap

Fred Stein (1909-1967) werd geboren in Dresden als zoon van een rabbijn. Hij studeerde rechten maar vluchtte toen Hitler in 1933 aan de macht kwam met zijn vrouw Lilo Salzburg naar Parijs, onder het voorwendsel van een huwelijksreis. Daar vonden zij met duizenden anderen een veilig toevluchtsoord, maar als Duitse vluchteling kon Stein niet meer als jurist werken. Daarom zocht hij werk als journalistiek fotograaf. Lilo en Fred hadden uit Dresden een tweedehands Leica meegenomen, die ze elkaar cadeau hadden gedaan voor hun huwelijk. Stein leerde zichzelf in korte tijd fotograferen en maakte al snel naam met politiek reportages, straatfotografie en portretten. Toen het in 1941 ook in Frankrijk te gevaarlijk werd, vluchtten Fred en Lilo naar New York. Net als in Parijs begaven zij zich daar in culturele en artistieke kringen van Europese immigranten, wat terug te zien is in de portretten die Fred maakte. Op New York was hij meteen verliefd: op het straatrumoer, de wolkenkrabbers en de vele verschillende etnische buurten. Met zijn camera doorkruiste hij de hele stad, van Little Italy en China Town, tot Harlem en Brooklyn.

Beeld: jck Fred Stein, website Joods Historisch Museum